Apparatuur (beugels)

Er bestaan heel veel verschillende beugels. In de orthodontische praktijk noemen we dat apparatuur. Bij de binnenbeugels wordt er weer een onderscheid gemaakt tussen uitneembare en vastzittende beugels.

Allereerst zijn er de uitneembare beugels, ook wel losse beugels genoemd. Die heten zo omdat ze door degene die deze beugel draagt, zelf in en uit de mond genomen kunnen worden. Uitneembare beugels zijn meestal gemaakt van een soort plastic (kunsthars) waarin metalen draden zijn bevestigd. Er zijn verschillende soorten uitneembare beugels. Een veelgebruikte uitneembare beugel is het --plaatapparaat--. Deze beugel bestaat uit een kunsthars plaat die tegen het gehemelte aansluit. Aan het plastic zitten metaaldraden vast om het plaatje houvast in de mond te geven en veerkrachtige draden die tanden en kiezen kunnen verplaatsen.

Een andere veel gebruikte uitneembare beugel is de activator. Deze beugel wordt ook vaak blokbeugel, dubbele beugel of dubbeldekker genoemd.

Een --activator-- is niet in de eerste plaats bedoeld om tanden te verplaatsen. Het belangrijkste doel van deze apparatuur is om de groei van de onderkaak te stimuleren en zo de voor-achterwaartse verhouding van de kaken beter op elkaar af te stemmen. Dat is heel vaak nodig voordat je met bijvoorbeeld een vaste beugel de tanden en kiezen recht en goed passend op elkaar kunt gaan zetten.

Eigenlijk bestaat de activator uit een uitneembare onder- en bovenbeugel die met elkaar zijn verbonden zijn. Er zijn veel verschillende activatoren. In onze praktijk worden de activatoren die op de plaatjes hieronder zijn afgebeeld veel gebruikt.

Verder is er de --vaste beugel--. Deze vaste beugel, ook wel slotjesbeugel genoemd kan door de drager of draagster niet uit de mond worden genomen. De vaste beugel bestaat uit slotjes (brackets) die op de tanden worden geplaatst. Om de kiezen zitten meestal metalen ringetjes (banden). Daarop zitten kleine metalen buisjes. Door de slotjes en buisjes loopt een soepele veerkrachtige draad waardoor de tanden en kiezen met elkaar verbonden worden. Er bestaan ook nog andere soorten beugels die niet uit de mond kunnen worden gehaald en aan de verhemelte-kant aan de tanden zijn vast gemaakt. Een voorbeeld daarvan is de --vlinderbeugel--. Ook bij deze beugels worden meestal ringetjes gebruikt om de beugel aan de kiezen vast te zetten.

Tenslotte is er de buitenbeugel, --die wij niet gebruiken--. In plaats daarvan zijn er snellere en onopvallende alternatieven.

Tijdens een orthodontische behandeling is het regelmatig nodig verschillende soorten beugels direct na elkaar te gebruiken. Meestal worden eerst de kaakstandproblemen opgelost en daarna de tanden dmv een vaste beugel rechtgezet.: de keuze voor de beugel die moet worden gebruikt hangt vooral af van het doel dat ermee bereikt moet worden.

Er is een aantal beugels die niet te vergelijken zijn met de andere in dit overzichtje. Dit zijn de bijzondere beugels en de bekendste daarvan is de snelle kaakverbreder. Deze beugel wordt gebruikt om de bovenkaak te verbreden, zodat er meer ruimte ontstaat voor de blijvende tanden en kiezen. En dat gebeurt snel: binnen een maand. Dit is overigens wel erg pijnlijk.

Als een beugel zijn werk heeft gedaan, is de behandeling nog niet helemaal afgelopen. Wanneer tanden en kiezen na het verwijderen van de beugel 'hun vrijheid weer terugkrijgen', zullen ze altijd wat bewegen. Om ervoor te zorgen dat dit niet te veel gebeurt is er de retentie- of afbouwbeugel. Deze moet in de meeste gevallen 's nachts worden gedragen om ervoor te zorgen dat alles op zijn plek blijft. Er zijn ook vaste retentiebeugels (de spalk): een metalen draadje dat aan de achterkant van de voortanden wordt gelijmd, waardoor deze niet meer kunnen bewegen.